door Esra
•
2 november 2023
Leren lezen zonder lesmethodes In onze huidige maatschappij zijn de leesboekjes niet meer weg te denken uit het leven van een opgroeiend kind. Het begint al op de kleuterschool. Voordat een kind naar groep 3 mag, moet hij/zij de letters van het alfabet kennen. Om vervolgens woorden en zinnen te gaan leren lezen volgens een methode met een opbouw die garandeert dat jouw kind binnen een jaar korte en simpele teksten kan lezen. Maar kan het ook anders? Ja! Absoluut! Jouw kind kan leren lezen op eenzelfde manier als dat jouw kindje leerde kruipen (en lopen, praten, kleuren herkennen, tellen...) Jij hoefde het kruipen niet voor te doen, zodat jouw kind het daarna na kon doen. Het gebeurde gewoon. Ineens ging dat kontje omhoog en kwam je kindje in beweging. Misschien trok je kindje zich eerst met de armen naar voren. Of misschien duwde je kindje zich eerst naar achter zoals onze dochter deed. Maar ... je kindje leerde uit zichzelf om zich voort te bewegen. Jij ,als ouder, zag dat gebeuren en je haakte er op in. Je ging een klein eindje van je kind afzitten en vroeg of hij/zij naar je toe wilde komen. Of je zag dat je kindje zelf ging reiken naar een speeltje dat net iets buiten zijn/haar bereik lag. En binnen niet al te lange tijd kroop je hij/zij over de vloer. En niet veel later liep je kindje. Het ging eigenlijk vanzelf. Zo gaat dat ook met leren lezen. Je kind heeft op een bepaald moment interesse in geschreven taal. Dat merk je doordat je kind vragen gaat stellen als “Wat staat daar?” “Welke letter is dat?” “Hoe schrijf je ...?” Is dat dan het moment waarop je kind leert lezen? Nee! Je kind is al veel eerder bezig met taal. Hij/zij ziet jou een boodschappenbriefje schrijven. Je kind kijkt mee wanneer je een boekje voorleest. Of je kind kijkt naar de letters die op het pak van de hagelslag staan. Het leren lezen begint dus al veel eerder. Op een moment dat jij het nog niet ziet. Het is een beetje vergelijkbaar met de lente. Wanneer de temperatuur weer aangenamer wordt, voelen we dat het lente is. Heerlijk! Maar de lente begint al veel eerder. Wanneer er nog sneeuw ligt en je nog niets van de naderende zomer kan voelen of zien. Toch is er onder de grond al van alles gaande waardoor straks de narcissen hun kopje boven de grond kunnen steken. Zo gaat dat ook bij jouw kind. Jouw kind is al bezig met taal (en met lezen) lang voordat je daar erg in hebt. Dus puur doordat jij boodschappenbriefjes schrijft, recepten leest, voorleest uit een boek, even wat opzoekt op internet of een briefje schrijft aan je partner komt jouw kind als vanzelf in aanraking met taal. En leert jouw kind de letters en woorden. Maar ja ... het om je heen zien en het ook ‘zelluf’ doen is nog wat anders. Maar eigenlijk gaat het leren lezen precies hetzelfde als het leren kruipen. Je kind gaat experimenteren . Gewoon spelen en uitproberen op zijn/haar eigen unieke manier. Onze dochter bijvoorbeeld wilde op een gegeven moment graag weten ‘waar ik in het boek was’ als ik aan het voorlezen was. Ik hield mijn vinger dan bij de tekst die ik voorlas. Ze kende alle letters al, maar ze wilde me nooit vertellen welke letter ik aanwees. Ze leerde lezen in stilte, zonder mijn uitleg of herhalingen. Soms nam ze ‘stiekem’ een boekje mee naar haar kamer en las ze het zonder dat wij het merkten (;-) ). Op een gegeven moment was ze beneden en las ze zomaar een zin voor. Een zin waarin woorden zaten met de ou! Terwijl ik die nog nooit bewust met haar geleerd had! Toen ik haar vroeg hoe ze die letter kende zei ze heel droog: “Dat is toch logisch, die staan toch in het boek!”. Ze had het zichzelf dus geleerd. Ieder kind leert op zijn/haar eigen manier. En jij als ouder hoeft alleen maar te volgen en aan te sluiten bij de interesse van je kind. Heeft je kind veel vragen over de letters? Dan kan je vertellen welke letters het zijn en hoe je ze uitspreekt. Je kan beginnende leesboekjes halen bij de bieb. Of kleine leesspelletjes doen in huis of op straat (bijvoorbeeld “zoek de letter a” in een voorleesboek of bij een straatnaambordje). Leert je kind liever vanuit beweging? Dan is het leuk om letters op vellen papier te schrijven. Je kind kan dan van de ene letter naar de andere letter springen. Hetzelfde kan je doen met woorden en met zinnen. Of bedenk een leuk buitenspel waarbij je kind in een bepaalde volgorde naar verschillende woorden moet rennen. Hieronder nog wat ideeën: - Houden jullie van koken en bakken? Maak dan eens letter-koekjes. - Bedenk een lied waarvan iedere zin begint met een bepaalde letter - Schrijf een klein briefje aan je kind en leg dat bij zijn bed terwijl hij slaapt - Schrijf een kort boodschappenbriefje en laat je kind het lezen en de juist boodschappen pakken in de winkel - Schrijf letters in het zand, in scheerschuim of in een bak met droge erwten Oh ja, wat een GROOT succes bij ons was, was vieze woorden ! Poep, pies, kak, scheet en stront zijn echt hilarisch en ge-wel-dig als het gaat om leren lezen (én schrijven). Mijn advies aan jou? Hou het luchtig en speels. Je kind leert echt vanzelf lezen. Het ene kind doet het snel, de ander neemt wat meer de tijd. Dat de kinderen op school kunnen lezen met 7 jaar betekent niet dat dit een standaard is die voor ieder kind prettig en haalbaar is. Uiteindelijk (voordat je kind 20 is) kan hij/zij lezen (tenzij er een medische of andere reden is die niet gangbaar is). En tot die tijd...hoef je alleen maar te genieten en je kind te ondersteunen in zijn/haar eigen interesses. Wat jij kan doen is zorgen voor een omgeving waarin taal altijd aanwezig is (zoals alle voorbeelden die ik hiervoor gaf) en dat je er geen druk op legt. Leren mag en kan leuk zijn. Ik hoop dat je geholpen bent met deze blog. Heb je nog vragen? Dat begrijp ik heel goed! Stel ze gerust hieronder. Dan beantwoord ik je vraag in een volgende blog. Liefs Esra